Öncelikle yazıma başlamadan MİLLİ İRADENİN 105.YILINI KUTLAR.
23 NİSAN ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK BAYRAMI KUTLU OLSUN.
Mili İradenin ne anlam içerdiğini ve hangi kavramadan geldiğini ERGENEKONDAN ,MALAZGİRT’E,KURTULUŞ SAVAŞINDAN GÜNÜMÜZE bu necip millete nasıl bütünleştiğini anlatmak istedim.
Rahmetli Muhsin YAZICIOĞLU diyor ya şiirinde !
Ben Türk’üm Türk Esir Olmaz
Ben Türk’üm Türk Bayraksız Olmaz
Ben Türk’üm Türk Devletsiz Olmaz
Ben Türk’üm Türk Ezansız Olmaz
Ben Türk’üm Türk Hürriyetsiz Olmaz.
Bu necip millet Milli iradesini ortaya koyduğu zaman hiç bir güç önünde duramaz.
MİLLİ İRADE TANIM OLARAK: Millî irade, bir milletin millet olma özellikleriyle beraber ortaya çıkan, beraber yaşama arzusu ve bu arzuyu yerine getirebilmek için gerçekleştirdiği faaliyetlerdir. Bu açıdan milli irade kavramı aynı zamanda demokrasinin temel ilkelerinden olan milli egemenlik ilkesiyle ile ilgili önemli bir kavramdır. Dolayısıyla millî irade ve millî egemenlik kavramları birbirini tamamlayıcı nitelikte olup bir milletin tarihsel süreç içerisindeki siyasal gelişiminde ve politik tercihlerinde önemli bir yer tutmaktadır. Günlük dilde sıkça kullanılan milli irade söylemi büyük oranda Aydınlanma Çağı’nın en önemli düşünürlerinden olan filozof J. J. Rousseau’nun “genel irade” kavramından esinlendiği iddia edilmektedir. 1-Türkiye’de milli irade kavramı Osmanlı-Türk modernleşmesi sürecinde anayasal hareketler çerçevesinde gelişmeye başlamıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde meydana gelen siyasal-anayasal gelişmeler; Padişahın egemenlik haklarını sınırlamayı ve milleti buna paydaş kılmayı amaçlamıştır (Tanör, 2017, s. 288). 1908’de Meşrutiyetin yeniden ilanından sonra 1909’da yapılan Anayasa değişikliğinde; Padişah’ın etkin konumdaki hâkimiyet-i siyasiye ne karşılık hâkimiyet-i milliye ilkesi önem kazanmaya başlanmıştır (Tunaya, 2016, s. 3, 24). Böylece Padişah’ın iradesi yerine millet iradesini hâkim kılma amacıyla, millet iradesinin ancak belli vasıflara sahip elitler tarafından ortaya konulabileceği kabul edilmiştir (Demirel, 2017, s. 222-223). 2- Mustafa Kemal Paşa, Milli Mücadele’nin başından itibaren milli egemenlik ilkesini benimsemiş ve uygulama çabası içerisinde olmuştur. Bu açıdan Millî Mücadele’nin başarıya ulaşmasında, temel bir ilke olarak “milletin azim ve kararı”na dayalı esaslar etkili olmuştur. Bu amaçla Mustafa Kemal Paşa, Osmanlı hanedanın iradesini temsil eden “irade-i seniyye”ye karşılık sürekli “irade-i milliye” düşüncesini ön planda tutmuştur. 22 Haziran 1919’da Amasya Genelgesi’yle ilan edilen “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararının kurtaracağı”, “milli bir heyetin kurulacağı” ve “Sivas’ta halkın temsilcilerinden oluşan bir kongrenin toplanacağı” yönündeki ifadeler,mili iradenin gerçekleşmesi yönünde önemli gelişmeler olmuştur. Amasya Genelgesi’yle kamuoyuna duyurulan bu fikirler, gelecekte millî iradeye dayalı bir hükümetin kurulacak olmasında ve milletin kaderine hâkim olmada etkili bir yöntem olmuştur. Sivas kongresi ile Milli İradenin kayıt altına alınması alınan kararların bir şekilde dağıtılması, halka aktarılması ve dünyaya duyurulması gerekli olduğundan İRADE-İ MİLLİYE kuruldu. Yukarıda da anlatmaya çalıştığımız İRADE-İ SENİYYE’ ye karşı Mustafa Kemal Paşa’nın devamlı söylediği İRADE-İ MİLLİYE devreye girmiş bulunmaktadır.
İrâde-i Milliye (Günümüz Türkçesi Ulusal İrade) İtilaf Devletleri’nin işgallerine karşı 1919’da Anadolu’da başlayan Kurtuluş Hareketi‘nin ilk yayın organı olarak Sivas‘ta çıkarılan gazetedir.
Gazetenin çıkarılmasına Sivas Kongresi’nde karar verilmişti. İlk sayısı 3 gün sonra (14 Eylül 1919) çıkarılan gazetede niçin bağımsızlık savaşına girişildiği ve son durumun ne olduğu halka ve dünya kamuoyuna aktarılmış olduğu için bu yayın, Türk Kurtuluş Savaşı ve Türkiye tarihi açısından büyük önem taşır. Ayrıca Damat Ferit Paşa Kabinesi ‘nin düşürülüp, Ali Rıza Paşa başkanlığında yeni bir kabinenin kurulması; Osmanlı Meclis-i Mebusanı için seçimlerin yapılması; Meclis-i Mebusan’a millî mücadele taraftarı kimselerin girmesinde rol oynamış bir yayın organıdır.(1)
Milli Mücadele’nin esaslarını anlatmak, millî mücadele karşıtı propagandalara yanıt vermek üzere bir gazete çıkarılması, Sivas Kongresi’nin 11 Eylül 1919’da gerçekleşen sekizinci oturumunda kararlaştırıldı. Gazeteye Mesul Müdür bulma görevi, Kongrenin Sivas delegesi Rasim Bey (Başar)’e verildi. İttihat ve Terakki ile ilgisi olmayan birini bulması Rasim Bey’den özellikle istendi. Rasim Bey, o sırada 22 yaşında bir genç olan “Demircizade Selahattin (Ulusalerk)” Mesul Müdür olarak belirledi. Heyet-i Temsili ye üyesi Mazhar Müfit Bey ise Yazı İşleri Müdürü oldu. Gazete, Vilayet Matbaasında basıldı.
Gazetenin başlığında haftada iki gün yayınlanır ifadesi yer alıyordu,(3)
Ancak başlangıçta haftada bir gün çıkarıldı.(4)
Zaman içinde haftada iki kere ve daha sonra da günlük olarak çıkarılmıştır.(1)
Kimi kaynaklara göre gazetenin adı, bizzat Mustafa Kemal Paşa tarafından konulduğu söylense de, ancak bu adının konuluşu hakkında kesin bilgi yoktur. Gazetenin başlık altında “Metâlib ve Âmâl-i Milliyenin Müdafiîdir” (Milletin arzu ve isteklerinin savunucusudur) ibaresi yer almıştır.
İrâde-i Milliye, Heyet-i Temsiliye’nin Sivas’ta bulunduğu günlerde 16 sayı çıkarılmış; Heyetin Sivas’tan ayrılıp Ankara’ya gelmesinden sonra bir yerel gazete özelliğine bürünmüş; yayın hayatına 1922’nin sonuna kadar devam etmiştir.
Heyet-i Temsiliye’nin Ankara’ya gidişinden sonra, millî mücadelenin yayın organı olma görevini Hâkimiyet-i Milliye gazetesi üstlenmiştir.
İrade-i Milliye Gazetesinin başlık altında yazan “MİLLETİN ARZU VE İSTEKLERİNİN SAVUNUCUSUDUR” cümlesi Milli iradenin kısaca anlamıdır.
Milli irademize sahip çıkıp gelecek nesillerimize aktarmalıyız .
SAYGILARIMLA
KAYNAKÇA:
1-“Burhan Paçacıoğlu, Cumhuriyete kadar Sivas Basını ve İrâde-i Milliye’nin Yeri, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, Sayı 14, 2003
.2- Son sayının ne zaman çıktığı bilinmiyor, Mart 1922’de çıktığı sanılıyor
3- “Fatih M. Dervişoğlu,Milli Mücadele Döneminde Basın ve İrâde-i Milliye Gazetesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 2, Sayı 6, Kış 2009
4- 4 Eylül -15 Aralık 1919 arasında 16 sayı çıkarılmıştır ve bu sayı haftada bir sayıya karşılık gelir
News
