Kore’de esir düşen en üst rütbeli isimlerden biri olan Yüzbaşı İhsan Serim’in ABD istihbaratı tarafından yapılan sorgusuna ait tutanaklar ilk kez ortaya çıktı. Türk askerinin en zorlu şartlarda dahi bozulmayan birlik duygusu, emir-komuta zinciri ve üstün mukavemet gücü ABD’nin kendi askerleri için yayınladığı ilkeler rehberine örnek olmuş…
ABD’den gelen tarihi dosya
ABD’den yeni gelen belgeler, Kore Savaşı’nda komünist Çin kuvvetlerine esir düşen en üst rütbeli iki askerimizden biri olan Yüzbaşı İhsan Serim’in esir takası sırasında Amerikan Askeri İstihbaratı tarafından yapılan sorgusunun tutanakları.
ABD ordusu tarafından 1955’te ABD Ulusal Arşivi’ne teslim edilen bu dosya ‘gizli’ kategorisinde olduğu için bugüne kadar araştırmacılara açık değildi. Ancak Dr. Ece Aynur Onur, çalışmaları kapsamında 2017’de ABD Ulusal Arşivi’ne dosyanın açılması için başvuruda bulundu. Söz konusu dosyalar 7 yıl sonra raftan indirilerek kendisine ulaştırıldı.
“Daha önce sadece duymuştuk şimdi resmen belgelendi”
Dr. Onur, 2017-2020 yıllarında temel olarak Kore’de esir düşen askerlerimizin esaret hayatları hakkında Türk, Amerikan ve İngiliz askeri istihbarat belgelerini mukayeseli olarak çalışan biri. Haliyle sürecin tüm boyutlarına fazlasıyla hakim.
Çalıştığı tüm bu belgelerde, ABD ordusunun Türk esirler hakkında yaptırdığı çalışmaların raporları ve üst rütbeli Amerikalı ya da İngiliz esir subayların sorgu tutanakları da var.
Bu belgelerin aynı kampta esir olan Türk askerlerimizin üstün mukavemet başarısı hakkında çok çarpıcı bilgiler verdiğinin altını çiziyor Dr. Onur. Örneğin, bu belgelerin Türk esirlerin tüm baskıya rağmen aralarındaki emir komuta zincirini bozmadıklarını gösterdiğini ifade ediyor.
Ayrıca Türk askerinin tüm bu zorlu şartlara rağmen birlik ruhunu koruyabildiklerini, hayatı idame yeteneklerinin diğer tüm BM askerlerine, özellikle de Amerikalı askerlere kıyasla çok yüksek olduğunu yine bu belgelerden öğreniyoruz.
Hapse atılmayı ve işkence görmeyi göze alarak defalarca kaçma teşebbüsünde bulunduklarını kaydediyor Dr. Onur ve “Esir düşen askerlerimiz kendilerini ve silah arkadaşlarını komünist propagandalarından korumayı başarmış. Okuduğumuz belgeler, Türk askerlerin hasta ve düşkün silah arkadaşlarına gerektiğinde bebek gibi baktıklarını ve bu sayede tek birinin dahi esir kampında ölmediğini anlatıyor. Bu bilgiler günümüze kadar sadece sözlü anlatılmıştı. Elimizde belgeleri yoktu. ABD ordusunun Türk esirler hakkında yaptırdığı çalışmanın raporu ile Yüzbaşı İhsan Serim’in sorgu tutanağı bunların rivayetten veya hamasetten ibaret olmadığını, bilakis anlatılanların fazlasının değil eksiğinin olduğunu gösteriyor” ifadesini kullanıyor.
Yüzbaşı İhsan Serim’in sorgu tutanakları
Yüzbaşı İhsan Serim önemli bir isim. Çünkü Kore’de esir düşen askerlerimiz arasında en üst düzey rütbedeki iki kahramandan biri. Söz konusu sorgularda İhsan Serim’in neler anlattığını da merak ediyoruz. Dr. Ece Aynur Onur, ilk kez kamuoyuna yansıyan çok değerli bilgiler paylaşıyor.
ABD belgelerine göre İhsan Serim, 23 Nisan 1951’de İmjin Nehri’nde yaşanan muharebede 411 numaralı tepede düşman çemberini yarmaya çalışırken birliği ile bağlantısının kopması sonucu esir düştü. Yaklaşık 80 Türk askeri ile Amerikalı ve İngiliz esirlerin de bulunduğu Yalu Nehri’nin kıyısında bulunan Pyoktong’daki 5 Numaralı Esir Kampı’na yürütüldü.
1 Haziran’da bu kampa giren Türk esir kafilesi Kunu-ri Muharebeleri’nde esir düşen Türk askerler ile buluşmuş oldu. 25 Haziran 1951’de Türk esirlerin tamamı 2’nci Kamp’a gönderildi. Türk Esir Bölüğü tüm esareti boyunca hem fiziksel hem de psikolojik baskılara maruz kaldı. Esir askerlerimiz ilk günden son güne kadar taş ve odun taşıma gibi ağır işlerde çalıştırıldı. Ve Eylül 1951’den Aralık 1952’ye kadar zorunlu komünist propagandaya maruz kaldılar.
En ağır işkencelere direndi
Belgelerin devamında da çok kritik detaylar olduğunun altını çiziyor Dr. Onur… Yüzbaşı İhsan Serim’in defalarca sorguya alındığını belirtiyor.
Sorgularda Türk Silahlı Kuvvetleri’nin organizasyonu ve askeri birliklerin konumu, Harp Akademileri’nin tarihi ve yapısı, birliğinin organizasyonu hakkında sorular sorulmuş. Yüzbaşı Serim, kendi ifadesiyle ölümü göze alarak bu sorulara yanlış ve çarpıtılmış bilgiler vermiş.
“Sorgularda yaşadığı baskı ve kötü muamele sonucunda dayanılmaz baş ağrılarına neden olan bir çeşit beyin sarsıntısı geçirdi” diyor Dr. Ece Aynur Onur. Defalarca kaçma teşebbüsünde bulunduğunu ve bu nedenle bir defasında 10 gün boyunca ceza deliği veya ölüm mahzeni adı verilen, mahkumun sadece çömelerek veya cenin pozisyonunda sığabildiği bir hücrede hapsedildiğini söylüyor.
Ölüm tehdidine rağmen yaralı askerini terk etmedi
Bu noktada ilginç bir detaydan da bahsediyor Dr. Onur ve yaşananları ilk kez gün yüzüne çıkan ABD belgelerinden aktarıyor:
“Yüzbaşı Serim esir düştüğü 23 Nisan günü, düşmana başkaldırarak ağır yaralı bir askerini ölüme terk etmeyi reddetmiş. Yanındaki 3 askeri ile derme çatma bir sedye yapmış ve dönüşümlü olarak yaralı askerimizi 23 Nisan’dan 1 Haziran’a kadar taşımışlar. Aynı esir kafilesinde bulunan Teğmen Kazım Ün dizanteri nedeniyle yürüyemeyecek hale geldiğinde esir Türk erler tarafından kampa kadar taşınmış.
İşte Amerikalı ve İngiliz subayları Türk askerlere hayran bırakan da bu birlik ruhu. Bu ruh, üstün mukavemet ve hayatı idame gücü bugüne kadar bir efsane gibi ağızdan ağıza anlatıla anlatıla gelmişti. İlk defa Türk Esir Bölüğü’nün iki komutanından biri olan Yüzbaşı İhsan Serim’in Amerikan Askeri İstihbaratı tarafından yapılan sorgusunun tutanağında elle tutulur bir şekilde görüyoruz.”
ABD, Türkiye’nin nasıl başardığını çözmek istiyor
Askeri belgelerde madalyonun Yüzbaşı Serim üzerinden gördüğümüz Türkiye yüzü var. Ancak biz diğer yüzü de çevirmek ve tüm bunların ABD için ne anlama geldiğini öğrenmek istiyoruz. Daha net bir ifadeyle, ABD ordusunun Kore’de esir olan Türk askerini neden mercek altına aldığı sorusuna yanıt arıyoruz…
Dr. Ece Aynur Onur, meseleyi daha da netleştirecek bazı rakamlardan bahsediyor:
“Esir kamplarında tutsak olan 7 bin 190 Amerikan askerinin yüzde 38’i kamplarda hayatını kaybetti. Ancak aynı kamplarda tutsak olan 244 Türk askerlerinden teki dahi kampta ölmedi. Bununla beraber, esir Amerikan askerlerinin yüzde 15’i düşmanla iş birliği yaptı. Fakat Türk askerlerin ikisi düşmanla iş birliği yaptıkları gerekçesiyle kendi silah arkadaşları tarafından kampta kurulan divanı harp ile pasifize edildi.
ABD ordusu, parlamentosu, basını ve akademisi 1950’li yıllar boyunca şu soru ile çalkalandı… ‘West Point mezunu Amerikan subayları bile esir kamplarında onar onar ölürken, Türk esirlerden neden teki dahi ölmedi?’ Aslında bu sorunun temelinde aynı bakış açısı yatıyordu. Öğrenmek istedikleri temel şey; ABD’nin askeri ve ekonomik yardım yaptığı bir ülkenin askerleri, nasıl olur da Amerikan askerlerinden çok daha başarılı performans sergileyebildi…”
News
