AHMET YESEVİ’NİN TÜRKLER ve ALEVİLİK ’TEKİ YERİ
Ahmet Yesevi’nin hem Türk dünyası hem de Anadolu Alevilik tarihi açısından özel ve ayırt edici bir yeri vardır. Müslüman Türk dünyasının önde gelen büyük alimlerindendir. Alevi Bektaşi İslam inancı öğretisi açısından da piramidin tepesindedir.
O, Aleviler ’in tanımı ile “Piri Türkistan’dır.”
O, “Doksan Dokuz Bin Gaip Erenlerin Piridir.”
Ahmet Yesevi; Arapçayı ve Farsçayı da çok iyi bilmesine rağmen, tüm eserlerini Türkçe yazan, İslam’ı Türkçe konuşturan, İslam’ı Türkçeleştiren, büyük Türk Âlimidir. O’nun bu düşüncelerini kendi yazdığı; “Hikmetler” ve diğer eserlerinde görebiliyoruz.
Ahmet Yesevi geleneği Lokman Parende, Hacıbektaş Veli çizgisi ile devam etmiş, Türklerin ve Alevi-Bektaşi İslam inancının, Osmanlı ile birlikte Balkanlar ve Avrupa’ya iz sürücüleri için “Pusula” ya da “Serçeme” olmuştur. Ahi Evran, Hacı Bektaş, Mevlana, Taptuk Emre, Yunus Emre gibi talebeler Anadolu’da, Ahmet Yesevi Hazretlerinin çizdiği yolda ilerlemişler ve Türk dilini, edebiyatını, kültürünü özellikle İslam dinini doğru olarak gelecek nesillere aktarmışlardır. Sade bir Türkçe ile Halkın anlayacağı, sohbet tarzındaki Hikmet adlı şiirleri, Çin’den, Balkanlar’a kadar yayılıp, Türk Milletine manevi ışık olmuştur.
Bugün, Anadolu’da ve dünyanın değişik coğrafyalarına serpilmiş Alevi Müslüman biri ile karşılaşıldığında, küçük bir kaynak soruşturması sonucu Anadolu Aleviliğin doğuş adresi olarak Türkistan ve Ahmet Yesevi adının telaffuz edilmesi bir rastlantı değildir. Ahmet Yesevi Hazretleri Hicri 590 (1194) de Yesi şehrinde vefat etmiştir. Kabri üzerine türbe, 200 yıl sonra, Timur Han tarafından inşa edilmiştir.
Gök kubbe geleneği anlayışına uygun bir mimaride yapılan Ahmet Yesevi Türbesi hayli “hikmetler” ile dolu gözüküyor. Dergâhta meydan evi ya da cem evi olarak kullanılan mekânın geleneğe uygun olarak kullanımı görenlere çok şeyler söylemektedir.
Daha sonraki tarihlerde Anadolu ve Balkanları süsleyen Gökkubbeli yüzlerce dergahın ilham kaynağı Ahmet Yesevi’nin Gökkubbeli Dergahı değilse neresi olabilir?
Ahmet Yesevi Hazretleri İnsan olmanın gereğini ne güzel söylemiş “Kafir bile olsa, hiç kimsenin kalbini kırma. Çünkü kalbi kırmak Allah’u Teâlâ’yı kırmaktır. Gönlü kırık zavallı garip birini görsen, yarasına merhem koy, yoldaşı ve yardımcısı ol.” …
02 Aralık 2024
News
