Sivas’ın Divriği ilçesinde bulunan, 1228 yılında Mengücek Beyliği döneminde Ahmet Şah ve eşi Melike Turan Melek tarafından inşa edilen Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, mimari detaylarıyla dünya çapında bir ilgi odağı olmaya devam ediyor. Yaklaşık 9 yıllık bir restorasyon sürecinin ardından geçtiğimiz Mayıs ayında yeniden ziyarete açılan yapı, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alıyor ve sahip olduğu detaylı taş işçiliği ve süslemeleriyle ziyaretçileri kendine hayran bırakıyor.
Eşsiz Detaylar ve Simetrik Görüntü Altında Gizlenen Asimetri
Taç kapıların mimarı Ahlatlı Hürrem Şah, bu yapıda taş işçiliğinde bir devrim yaratarak her motifin benzersiz olduğu bir tasarım ortaya koymuştur. Külliyede on binlerce motif yer almakta olup, her birinin kendine özgü bir tasarımı bulunmakta; hiçbir motif bir diğerini tekrar etmemektedir. Bu özelliğiyle külliye, doğadaki ahenk ve dengeyi taş işçiliği ile yansıtarak ziyaretçilere görsel bir şölen sunuyor.
‘Z Sütunu’ Olarak Bilinen Benzersiz Motif
Yapının dikkat çeken özelliklerinden biri, Darüşşifa bölümünde yer alan ve Latince Z harfi şeklini andıran sarmal bir bezeme motifidir. Bu motif özellikle yabancı ziyaretçilerin ilgisini çekerken, uzmanlar motifin sadece bir benzerlikten ibaret olduğunu vurgulamaktadır. 2009 yılında külliyeyi ziyaret eden bir İtalyan turistin, geometrik tezinde “Z kuralı” üzerinde çalıştığı ve sütundaki şeklin tez konusuyla örtüşmesi nedeniyle duygusal anlar yaşadığı kaydedilmiştir.
Tarihi ve Kültürel Etkilerin Buluşma Noktası
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nden Prof. Dr. Uğur Tuztaşı, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’ndaki dekoratif motiflerin kökeninin Orta Asya, Kuzey Kafkasya ve İran gibi çeşitli kültürel etkilerin sentezi olduğunu ifade etti. Darüşşifa bölümünde görülen Z benzeri motifin Antik Dönem’den gelen dokuma kültürünün bir yansıması olduğunu belirten Prof. Dr. Tuztaşı, bu eserlerin sanatsal sentez örneklerinden biri olduğuna dikkat çekti.
Evliya Çelebi’nin ‘Methinde Diller Kısır, Kalem Kırık’ Dediği Eser
Evliya Çelebi’nin “Methinde diller kısır, kalem kırık” sözleriyle övdüğü Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, sadece Türkiye’de değil dünya genelinde de mimarlık ve süsleme sanatında eşsiz bir yer edinmiş durumda. “Anadolu’nun El Hamrası” olarak bilinen bu yapı, 796 yıllık gizemi ve sanatsal zenginliğiyle ziyaretçilerine ilham vermeye devam ediyor.
News
